Liefdevol ontregelen met labradoodle Suus.
Het is een dinsdagochtend in de kamer van Ilse Snippe op De Carrousel in Hoogeveen. Er zit een jongetje van een jaar of 7 op de grond naast Labradoodle Suus. Hij aait haar van kop naar kont. Suus geniet zichtbaar en rolt zich op haar rug. Ze wil ook wel even op haar buik geaaid worden. Het jongetje vertelt dat Suus de schoolhond is. Dat betekent niet dat ze moet leren rekenen en schrijven, maar wel dat ze kinderen helpt. Suus helpt deze jongen om rustig te worden, omdat Suus zelf ook rustig is.
Ilse is samen met Suus in opleiding om samen te leren hoe ze het beste ingezet kan worden in de ondersteuning van leerlingen. Ilse heeft lang gedacht dat ze de rest van haar leven juf zou blijven. Tot ze in mei 2020 op zag tegen het nieuwe schooljaar, omdat er een complexe groep aan haar was toebedeeld. In een slapeloze nacht werd het idee voor Hond-in-de-school-Interventies geboren. Ze had er al vaker aan gedacht om iets binnen het onderwijs te doen met haar toen drachtige hond Sjoef. Sjoef was al vaker mee naar school geweest en had zelfs de glansrol van brandweerhond in de eindmusical van groep 8. Ilse legde haar plannen voor aan haar teamleider, inmiddels ook eigenaar van een puppie van Sjoef, en kreeg de kans om het verder uit te werken. Sjoef is al 8 jaar en eigenlijk te oud voor dit werk. Daarom heeft Ilse één van haar puppies, Suus, opgeleid en getraind tot hond in de school.
Meer dan een gezinshond mee naar school
Ilse: “Het echt inzetten van een hond binnen het onderwijs is meer dan je lieve gezinshond mee naar school nemen. Om te beginnen moet de hond gescreend worden. Is het beest geschikt om in te zetten bij interventies. Daarna zijn er voor hond en baas opleiding en trainingen nodig. Ik wil het gedegen inzetten en schrijf daarvoor een protocol en ik wil kijken of we wetenschappelijk onderzoek kunnen laten doen naar de effecten van de inzet van Suus.”
Suus als positieve luisteraar
Als Suus even van haar matje afkomt, spreekt Ilse haar rustig toe, waarna ze weer gaat liggen. Die rust is misschien wel de kern van de inzet van Suus. De eerste ervaringen zijn positief. Ilse: “Suus heeft bijvoorbeeld een groepje van 5 leerlingen geholpen bij het lezen. De kinderen uit groep 6 waren op een leesniveau van midden groep 3 blijven steken en waren alle motivatie om te gaan lezen verloren. Ik ging met hen naar de bibliotheek waar ze een informatief boek mochten uitkiezen over een onderwerp waar ze meer over wilden leren. Eén pagina uit het boek werd gekopieerd. Twee dagen mochten ze die bladzijde oefenen. Op de derde dag mochten ze voorlezen aan Suus. De kinderen zaten in een kring om Suus heen. Zodra iemand ging voorlezen ging de aandacht van Suus naar dat kind en dan was een beurt krijgen ineens niet meer eng. Nog later mochten de leerlingen op een klein podium voorlezen aan mij en Suus. Alle leerlingen zijn na enige tijd minimaal een jaar vooruitgegaan in hun leesniveau, eentje zelf twee jaar! En het belangrijkste: ze hebben de motivatie voor het lezen weer terug.”
De regels van Suus
Ilse is met Suus en een powerpoint alle klassen bij langs geweest om meer te vertellen over de hond. Ilse: “De veiligheid van de kinderen, maar zeker ook van de hond zijn natuurlijk essentieel. Voor de leerlingen is het belangrijk dat ze zich aan ‘de regels van Suus’ houden. De hond leert veel tijdens trainingen, maar Suus wil het heel graag goed doen en kan soms een beetje onzeker zijn. Dan is het heel belangrijk dat ik haar grenzen bewaak. Daarvoor moet ik heel goed haar gedrag lezen. Buiten mag ze bijvoorbeeld niet door de kinderen geaaid worden. Als ik ’s ochtends met Suus op het plein sta om de leerlingen te verwelkomen en een kind steekt zijn hand uit richting Suus, stap ik even tussen Suus en de leerling. Ik kan de leerling dan herinneren aan de regel en aangeven dat ik op een later moment met Suus in de klas kom.”
De regels van Suus
Als je wilt aaien vraag je dat eerst.
Aaien gebeurt alleen als je voor of naast haar staat.
Buiten heeft Suus ‘aai-pauze’.
In de klas laten we Suus rondlopen en roepen haar niet.
Als Suus niet direct reageert op een commando, wachten we 7 tellen voordat we het herhalen.
Liefdevol ontregelen
Ilse noemt de invloed van Suus ‘liefdevol ontregelen’. Ze kan leerlingen uit een patroon halen. Ilse: “Suus gaat ook mee naar gym en heeft het voor elkaar gekregen om een leerling die al 1,5 jaar niet meer meedeed samen met haar te laten rennen. En als ik met Suus door de gang loop en er zit een leerling met veel boosheid even apart, dan drukt Suus haar neus tegen het raam. Regelmatig doet een leerling dan hetzelfde aan de andere kant van het raam. Daarmee zie je direct ontspanning. Dat is een ad hoc interventie, maar daarnaast zijn er dus ook de planmatige interventies. Bij planmatige interventies met Suus maak ik een plan met doelen en een tijdspad. Aan het eind volgt een evaluatie. Beiden komen ook in het leerlingvolgsysteem te staan.”
Suus als spiegel
Suus treedt vaak op als spiegel voor de kinderen. Ilse vraagt met behulp van een gekleurde piramide waar de kinderen zelf met hun gevoel zitten, maar ook waar ze denken dat Suus zit en waaraan ze dat kunnen zien. Ilse: “Ik laat ze ervaren dat als ze 3 tot 5 keer diep in- en uitademen Suus vaak ontspannen wordt. En ondertussen worden ze daar zelf ook rustig van. Hiermee doen ze succeservaringen op en leren ze om trots op zichzelf te zijn. Tegelijkertijd helpt het mij ook. Door naar Suus haar gedrag te kijken, kan ik beter peilen hoe kinderen zich van binnen voelen.”
Een ‘Suus’ voor elke school
Suus wordt momenteel ingezet op de scholen van Gespecialiseerd Onderwijs Hoogeveen. Maar Ilse droomt groter. Ilse: “Ik zou het supermooi vinden als een hond één van de interventies is die iedere school van RENN4 kan inzetten. Ik blijf dat graag verder ontwikkelen en inzetten op de vier scholen in Hoogeveen, maar zou ook wel collega’s van andere scholen willen coachen om dit op te zetten. Ik ben super dankbaar dat ik deze kans heb gekregen en mezelf en het onderwijs mag ontwikkelen!”